W procesie kościelnym Sąd Stwierdza Nieważność Małżeństwa.

Orzeka że węzeł małżeński w ogóle nie istniał. W prawie kanonicznym występuje zasada nierozerwalności więzła małżeńskiego. Wyrok stwierdzający nieważność małżeństwa, który jest wydany w pierwszej instancji oraz nie zaskarżony do drugiej instancji jest wykonalny, co w praktyce pozwala na wstąpienie w nowy związek małżeński. Czasami jednak taki wyrok może zostać zaopatrzony w tzw. „klauzulę”, która zakazuje zawarcia małżeństwa, co oznacza, iż osoba, po której stronie wystąpiła przyczyna nieważności nie będzie mogła zawrzeć nowego Godziwego związku małżeńskiego bez zgody Biskupa po zasięgnięciu opinii Sądu, który wydał wyrok .

Kiedy Sąd orzekający nieważność małżeństwa może/musi nałożyć taki zakaz?

Sąd orzekający może nałożyć taki zakaz, kiedy istnieje przypuszczenie, iż okoliczności, które były, są przyczynami nieważność małżeństwa, mogą doprowadzić do nieważności kolejnego.

Istnieją również przypadki, kiedy Sąd musi nałożyć klauzulę zakazującą zawarcie nowego małżeństwa. Pierwszym obligatoryjnym przypadkiem jest niemoc płciowa określana jako impotencja, która powoduje niemożność dokonania stosunku płciowego nie tylko w odniesieniu do osoby, z którą ma być zawierany związek małżeński, ale też w odniesieniu do innych osób. Jeśli w toku procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa okazało się, iż osoba cierpi na niemoc płciową to wówczas zakaz zawarcia nowego małżeństwa będzie bezwzględnie nałożony.

Drugim obligatoryjnym przypadkiem, w którym Sąd jest związany nałożeniem klauzuli są zaburzenia psychiczne, które stanowią przyczynę niezdolności do zawarcia związku małżeńskiego, a jednocześnie stanowią przyczynę nieważności małżeństwa mającą charakter trwały, a to oznacza, iż w chwili wydawania wyroku u strony nadal te zaburzenia występowały.

W jakich przypadkach Sąd może, ale nie musi nałożyć klauzulę? 

W sytuacji, w której jedna ze stron była przyczyną podstępu albo symulacji lub jest niedojrzała do małżeństwa. To od sędziego zależy, po wcześniejszym rozważeniu okoliczności danego przypadku, czy na daną osobę taki zakaz na nałożyć.

Sąd może też w zależności od okoliczności wprowadzić zakaz w innych przypadkach niewymienionych powyżej, jeśli według jego uznania nałożenie takiego zakazu jest konieczne.